U državi Čijapas na jugu Meksika postoji velika misterija koja još nije razriješena. Tu misteriju krije antički grad Maja, Palenke, u kojem je narod Maja živio između 600. i 950. godine. Nisu tačno poznati razlozi zbog kojih su Maje napustili taj velelepni grad sa hodnicima i dvoranama, trospratnom kulom i hramovima. S vremenom je Palenke zarastao u gustu tropsku šumu, što je otežalo njegovo otkriće. Njegove ruševine otkrivene su tek 1785. godine. Među njima je i Hram zapisa, čiji su zidovi ukrašeni hijeroglifima koji bilježe mitove Maja. Međutim, velika misterija je tek uslijedila.
Godine 1948. meksički arheolog Alberto Ruz Luilijer otkrio je unutar tog hrama grobnicu do koje se silazi pomoću merdevina od 49 ljestvica. U grobnici je pronađen je spomenik isklesan u kamenu, težak gotovo pet tona, ispod kojeg je ležao sarkofag sa ljudskim tijelom. U početku se nije znalo da li je to grob nekog majanskog kralja ili sveštenika, ali je 1952. godine, kada je grobnica konačno otvorena, utvrđeno da se radi o grobu kralja Kiniča Janaba Pakala, vladara Palenke. Ali u reljefu koji se nalazi na poklopcu sarkofaga i koji predstavlja jedan od najspektakularnijih primjera majanske umjetnosti zapravo se krije prava misterija. Naime, Pakal i njegova grobnica već decenijama pokreću mnoge spekulacije o drevnim astronautima. Na spomeniku je isklesan čovjek u majanskoj odjeći u polusjedećem položaju, sa nogama na nečemu što liči na pedale i okružen predmetima nalik na dugmad, komande i mjenjače.
Taj prizor tradicionalno se tumači kao Pakalov ulazak u Ksibalbu, podzemni svijet Maja. Alternativno tumačenje je, međutim, 1968. godine ponudio švajcarski pisac Erih fon Deniken, u svojoj knjizi Kočije bogova, prema kojoj taj prizor predstavlja astronauta u svemirskom brodu. To je, po njegovom mišljenju, neoboriv dokaz veza drevnih Maja sa vanzemaljskim posjetiocima. Pobornici teorije drevnih astronauta, među kojima je i Aleksandar Kazancev, ruski ufolog i pisac naučnofantastičnih romana, takođe sa sigurnošću tvrde da je u pitanju svemirski brod. Međutim, takvo tumačenje odbacuje većina stručnjaka za Maje.
Ono što je veoma interesantno jeste da su istraživači oko ivica poklopca sarkofaga pronašli traku sa kosmološkim simbolima koji uključuju one za Sunce, Mjesec i zvijezde, dok se u centru nalazi slika koja označava drvo svijeta. Da li je moguće da ti simboli imaju veze sa poklopcem sarkofaga i navodnim prikazom Pakala u svemirskom brodu? Teoretičari o drevnim vanzemaljcima tvrde da je to i više nego dovoljan dokaz.
Godine 1969, proučavajući taj čuveni spomenik, NASA je otkrila šesnaest naslikanih predmeta koji izgledaju kao komande savremene svemirske kapsule. Da li to znači da je to prikaz astronauta u svemirskoj kabini, tokom leta? Ako jeste, kako je moguće da su Maje znali za takve mašine? Postoje brojne misterije vezane za život i smrt kralja Pakala, koje uključuju vanzemaljce i svemirske brodove, ali nijedna od njih do danas nije razjašnjena.
