Sveti gral zvučnih efekata: Znate li šta je Vilhelmov vrisak?

Šta je to što Ratovi zvijezda, Indijana Džons, Ljepotica i Zvijer, Povratak Betmena, Aladin, Priča o igračkama, Smrtonosno oružje, Gospodar prstenova, Pirati sa Kariba, i još mnogo filmova i serija imaju zajedničko? Na prvi pogleda ništa naročito, osim jednog i jedinog Vilhelmovog vriska.

Vilhelmov vrisak je sveti gral zvučnih efekata. Postoje velike šanse da ste ga čuli, ali sigurno ga niste zapazili. Vilhelmov vrisak se koristi od najvećih blokbastera do niskobudžetnih filmova i televizijskih serija više 60 godina, a obično se može čuti kada je neko od likova upucan ili dok pada sa velike visine.

Ovaj efekat je prvi put upotrijebljen u vesternu iz 1951. godine, pod nazivom “Udaljeni bubnjevi” (Distant Drums). Prepoznatljivi jauk se prvi put čuje u sceni u kojoj grupa vojnika prelazi močvaru. U nekom trenutku jedan od njih ispusti prodoran vrisak kada ga aligator odvuče pod vodu.

I u ovom slučaju, kao i kod drugih filmskih efekata, vrisak je snimljen kasnije u zvučnoj kabini sa jednostavnim ciljem “da zvuči kao čovjek kojeg je ujeo aligator”. Šest vriskova je snimljeno, a peti vrisak je postao prepoznatljiv Vilhelmov (ostali su upotrijebljeni kao dodatni krici u drugim djelovima filma).

Inženjer zvukova Ben Bert nazvao je ovaj efekat Vilhelmov vrisak, po liku koji ispušta krik u filmu “Juriš na rijeci Pero” (The Charge at the Feather River) iz 1953. godine. Bert je otkrio arhivu u studiju Warner Bros koja je napravljena za ovaj film. Na jednom od papira nalazio se kratak spisak imena glumaca koji su određeni da izvedu različite dijaloge za više uloga u filmu.

Nakon pregleda njihovih imena, pa čak i preslušavanja glasova, jedna osoba je bila osumnjičena Šeb Vuli. Šeb je igrao ulogu vojnika Džesapa u filmu “Udaljeni bubnjevi”, i bio je jedan od glumaca određenih za snimanje dodatnih vokalnih elemenata za film. Vrlo je vjerovatno da su ga na licu mjesta upitali da izvede još neke stvari vezane za film, uključujući i vrisak za lika kojeg je ugrizao aligator.

Režiseri kao što su Piter Džekosn i Kventin Tarantino, kao i brojni dizajneri zvuka, pronašli su ovaj efekat i smjestili ga u svoje filmove, kao šaljiv čin vezan za Berta. Željeli su da postanu dio šale, dok je Vilhelmov vrisak počeo da se pojavljuje svuda. Postao je nešto više od zvučnog efekta, a samo ime Vilhelmov vrisak je iskorišćeno od imena benda, preko piva, do pjesme, i još mnogo toga.