Njemačka je odbacila navode ministra policije Srbije Bratislava Gašića da je ubica političara sa Kosova Olivera Ivanovića “pod zaštitom njemačkih vlasti”.
“Savezna vlada nema saznanja ko je ubio Olivera Ivanovića 16. januara 2018. godine. Kategorično odbacujemo optužbu da je počinilac pod zaštitom njemačkih vlasti”, navela je Ambasada Njemačke u Beogradu u saopštenju dostavljenom Radiju Slobodna Evropa (RSE).
U odgovoru ambasada u Beogradu i Prištini navodi se i da njemačka Vlada nije primila nikakav zahtjev srpskih vlasti po ovom pitanju.
Ministar policije Srbije Bratislav Gašić je 21. juna na sjednici Skupštine Srbije izjavio da srpske vlasti “tačno znaju” ko je ubio Olivera Ivanovića i da je počinilac “pod zaštitom” njemačkih vlasti.
“Mi tačno znamo ko je ubica i tražili smo od njemačkih organa, pod čijom je zaštitom taj čovjek, da nam daju podatke. Imamo snimak sa aerodroma u Tirani (Albanija), imamo slike iz Prištine, imamo slike kada je ulazio u stan”, rekao je Gašić.
Gašić nije otkrio druge detalje, niti je naveo jasne dokaze za tvrdnje koje je iznio na sjednici Skupštine na kojoj se raspravlja o nepovjerenju ministru policije.
Gašićeva odgovornost nakon dva masovna ubistva u Srbiji je jedan od zahtjeva protesta koji se na poziv dijela opozicije od početka maja održavaju u Beogradu.
Tužilaštvo Srbije: Predmet ubistva Ivanovića tajna
Iz Tužilaštva za organizovani kriminal Srbije, koje od 2018. godine vodi predistražni postupak u vezi sa ubistvom Ivanovića, za RSE su saopštili da taj predmet nosi oznaku tajnosti.
“Tužilaštvo se konkretno o preduzetim mjerama tokom predistražnog postupka nije oglašavalo, niti će to činiti ubuduće”, naveli su iz Tužilaštva u odgovoru na pitanja RSE o tvrdnji ministra policije da se zna ko je počinilac i da je “pod zaštitom” njemačkih vlasti.
Advokat Aleksandar Ivanović, bratanac ubijenog Olivera Ivanovića, rekao je za RSE da bi Tužilaštvo trebalo da provjeri sve navode ministra policije i ocijenio da im je cilj skretanje pažnje javnosti.
On je naveo da je izjava ministra Gašića bila pripremljen “medijski nastup” i da ovo nije prvi put da se iz Beograda čuju takve tvrdnje.
“Ni tada, ni sada nam nisu dali odgovor na pitanje na koji način oni tu osobu (navodnog izvršioca) povezuju sa onim što se desilo”, rekao je Ivanović i podsjetio da je Njemačka demantovala tvrdnje da je navodni ubica pod njihovom zaštitom.
“Njemačka ambasada je reagovala vrlo oštro i precizno i ono što je za mene najbitnije, podvukla da srpska strana nikada Njemačkoj nije uputila zahtjev s tim u vezi”, rekao je Ivanović.
On je dodao da izjave ministra Gašića ne idu u prilog otkrivanju istine.
“Mislim da bi bilo mnogo važnije da nam ministar Gašić odgovori šta su uradili u ovih pet godina da otkriju ko je Oliveru sve vrijeme pretio, ko mu je zapalio automobil, ko mu je upao u stan i tako dalje”, rekao je Ivanović.
Ivanović, koji je potpredsjednik opozicione Socijaldemokratske stranke ukazao je i da je “interesantan kontekst i trenutak” u kome je Gašić dao izjavu o Ivanovićevom navodnom ubici, a riječ je o sjednici Skupštine na kojoj opozicija traži njegovu smjenu.
Na Gašićevu izjavu reagovali su i pojedini predstavnici opozicije u Srbiji.
Miroslav Aleksić iz Narodne stranke upitao je zbog čega Srbija nije raspisala međunarodnu potjernicu za ubicom Olivera Ivanovića ukoliko zna ko je u pitanju.
I poslanik Demokratske stranke Srđan Milivojević pozvao je Srbiju “da od Njemačke zatraži da uhapsi i izruči osobu” za koju tvrdi da je ubila Ivanovića.
I Vučić spominjao Njemačku
Ovo nije prvi put da srpske vlasti navode da znaju ime ubice Olivera Ivanovića.
U tom kontekstu je predsjednik Srbije Aleksandar Vučić u julu 2019. godine pomenuo kosovskog Albanca, Fljorima Ejupija, koji živi u Nemačkoj.
On je pitao međunarodnu zajednicu zbog čega istražni organi Srbije ne mogu da dobiju snimke kamera sa aerodroma u Tirani, kao ni podatke o, kako je rekao, “tajnom kretanju lica po imenu Fljorim Ejupi, koji je u Njemačkoj pod prismotrom”.
“Šta je on radio na aerodromu u Tirani, zatim se kretao ka Kosovu, pa ponovo nestao i vraćen u Njemačku sa istog aerodroma?”, rekao je Vučić 3. jula 2019.
Prema pisanju medija na Kosovu i u Srbiji, Ejupi je nakon ovih navoda iz Beograda obavijestio njemačku policiju da ga povezuju sa ubistvom Ivanovića, te da su mu njemačke vlasti rekle da se “ne uznemirava oko tog slučaja”.
Prema podacima Fonda za humanitarno pravo, Fljorim Ejupi je 2008. osuđen na 40 godina zatvora zbog napada eksplozivnom napravom na autobus Niš ekpresa kod Podujeva.
Međutim, u drugostepenom postupku mješovito vijeće Vrhovnog suda Kosova je 2009. godine “usljed nedostatka dokaza” oslobodilo Ejupija optužbi.
Napad na ovaj autobus se dogodio 2001. godine i tom prilikom je poginulo 11 srpskih civila.
Dokle je stigla istraga o ubistvu Ivanovića?
Ivanović, lider Građanske inicijative Sloboda, demokratija, pravda, ubijen je 16. januara 2018. sa više hitaca iz pištolja, ispred sjedišta te partije u Sjevernoj Mitrovici.
Više od pet godina nakon ubistva, izvršioci, kao i nalogodavci nisu poznati.
Istragu, uz Specijalno tužilaštvo Srbije koje nije odmaklo dalje od predistražnih radnji, vodi Specijalno tužilaštvo Kosova.
Ministarstva pravde Kosova i Srbije ne sarađuju, dok je za postupak na Kosovu zbog toga bilo potrebno posredovanje misije Evropske unije (EULEX) u uzimanju izjave svjedoka.
Specijalno tužilaštvo Kosova je do sada podiglo tri optužnice.
Suštinskih izmjena u njima nije bilo, a u optužnicama se pominju pojedinci koji su kako je navedeno “svjesno i namjerno pomagali kriminalnoj grupi u cilju izvršenja krivičnog djela ubistva Olivera Ivanovića”.
Optužnice su podignute protiv policijskih službenika Nedeljka Spasojevića, Radete Basare, Žarka Jovanovića kao i protiv sekretarice Olivera Ivanovića Silvane Arsović i Marka Rošića, građanina Sjeverne Mitrovice.
Po nalogu kosovskog Specijalnog tužilaštva, Policija Kosova je 19. oktobra 2022. uhapsila i M.M. iz srpske zajednice pod sumnjom da je bio član “organizovane kriminalne grupe” koja se dovodi u vezu sa ubistvom.
U vezu sa ubistvom se dovode i Željko Bojić (bivši šef operative Policije Kosova za region sjever), Milan Radoičić (potpredsjednik Srpske liste) i Zvonko Veselinović (biznismen).
Protiv njih nije podignuta optužnica jer su bili u bjekstvu kada je kosovsko tužilaštvo podiglo prvu optužnicu.
Radoičić i Veselinović se u optužnici pominju kao “vođe kriminalne grupe”, koja je planirala ubistvo političara Olivera Ivanovića.
Međutim, za Milanom Radoičićem je marta 2021. godine povučen nalog za hapšenje bez objašnjenja.
Radoičić je pod sankcijama Sjedinjenih Američkih Država (SAD) i Velike Britanije zbog sumnji na korupciju i međunarodni organizovani kriminal.
Srpska lista ima podršku vlasti u Beogradu, a Radoičić je poslednji put, uz ostale političke predstavnike Srba sa Kosova, prisustvovao sastanku sa predsjednikom Srbije u aprilu 2023.
Oliver Ivanović je bio nosilac liste “Sloboda demokratija pravda – Oliver Ivanović” na kosovskim lokalnim izborima, koji su održani novembra 2017. godine, par mjeseci prije ubistva.
Tokom predizborne kampanje za te izbore, zbog zastrašivanja Srba na sjeveru Kosova, četvoro kandidata sa njegove liste se povuklo, a njemu je u Sjevernoj Mitrovici zapaljen automobil.
