Njegoš ponovo među Novljanima

Muzej Njegoševa škola, koji je otvoren danas u Herceg Novom, bogat je jedinstvenom zbirkom neprocijenjivog značaja, koja je posvećena godinama Njegoševog školovanja u ovom gradu.

Muzej je otvoren u okviru programa obilježavanja 300 godina od osnivanja Topaljske komunitadi, preteče današnje savremene hercegnovske opštine.

Predsjednik Skupštine opštine Herceg Novi, Miloš Bigović, podsjetio je da je najistaknutiji vladar, vladika, filozof i pjesnik Petar II Petrović Njegoš, učio u zdanju u kojem je otvoren muzej, a koji je bila škola Josipa Tropovića.

„Snop nove svjetlosti i značaja danas bacamo na još jednu važnu istorijsku odrednicu za Herceg Novi, dan kada je prije 300 godina osnovana Topaljska gradska opština“, kazao je Bigović.

On smatra da se značaj koji Njegoš ima u istoriji Crne Gore može uporediti sa važnosti osnivanja Topaljske opštine za Herceg Novi, „i očuvanje i unapređenje kulturnog identiteta našeg naroda“.

„Topaljska komunitad osnovana je kao rezultat sedamnaestogodišnje diplomatske borbe lokalnog stanovištva za ostvarenje obećanja o njegovoj autonomiji, koje je kao nagradu za pomoć u osvajanju grada dala Mletačka republika“, naveo je Bigović i istakao da su obilježavanjem 300 godina od osnivanja Topaljske kominitadi i otvaranjem Njegoševe škole, postavljena su na zasluženo mjesto dva važna perioda u istoriji Herceg Novog, „koja su tokom proteklih godina bila nepravedno zapostavljena“.

Predsjednik Crkvene opštine Topaljske Zoran Lazarević rekao je da muzej nije površinom veliki objekat, ali je, kako je istakao, ispunjen sadržajem od neprocijenjivog značaja.

“Pošto objekat nije veliki, rad na Njegoševoj školi bio je ispunjen detaljima. Do savršenstva se težilo obnovljenju trenutka kada je Njegoš učio ovdje. Ideja vodilja je bila – zamislimo da je Njegoš sada tu bio na času. U sklopu Njegoševe škole izvršena je potpuna obnova stepeništa od Njegoševe ulice, do Njegoševe škole“, naveo je Lazarević.

On je ukazao da je priča o svečanosti povodom Topaljske komunitadi počela kad je Novljanin, doktor Goran Komar počeo da se bavi događajima vezanim za Morejski rat, i sa njima direktno povezanim osnivanjem Topaljske komunitadi.

Kako je dodao, hercegnovski istoričari su se i ranije bavili ovom temom poput Petra Šerovića, Toma Krstov Popovića, Maksima Zlokovića, popa Sava Nakićenovića i drugih. Izrazio je veliko poštovanje prema svima njima, jer su izuzetno značajni „za postojanje trajne veze između osnovanja Topaljske komunitadi i održavanja duhovne vertikale i građanske svijesti Hercegnovljana“.

“Teba biti dostojan veličine jubileja, a za to su potrebni hrabri ljudi”, poručio je Lazarević.

Zahvalio se svima koji su doprinijeli obilježavanju važnog datuma.

“Među njima posebno mjesto ima arhijerejski namjesnik otac Radomir Nikčević, koji je „duhovno i kulturno utemeljen u najljepšoj hercegovačko-crnogorskoj tradiciji, od početka bio glavni pokretač svih akcija u realizaciji projekata obnove i osavremenavanja Crkve Svetog Spasa i Svetog Đorđa na Toploj i Svetog Arhangela na Belavisti, kao i obnovi Njegoševe škole“, naveo je Lazarević.

On je podsjetio da su, u prethodna četiri mjeseca, izvršeni radovi na čišćenju fasade, krečenju i klimatizaciji, unutrašnjem ozvučenju i osvetljenju Vaznesenjskog hrama, kao i, kako je naveo, radovi na sprovođenju instalacija za video nadzor koji će brzo biti postavljen.

“Urađeno je čišćenje fasade Crkve Svetog Đorđa, a biće urađeni radovi i na klimatizaciji, unutrašnjem ozvučenju i osvetljenju. Isto tako, izvršeno je čišćenje fasada Crkve Svetog Arhangela Mihaila na Belavisti,  a biće i urađeni radovi na klimatizaciji, untrašnjem ozvučenju i osvetljenju i ovog hrama. Čeka nas radno, izuzezetno bogata jesen“, rekao je Lazarević.

Marija Crnić Pejović je govoreći o Njegošu i školovanju u Boki, podsjetila je da je njegov stric, vladika Petar I, povjerio dvanestogodišnjeg sinovca na obrazovanje u Manastir Savinu, monahu Josipu Tropoviću.

“Na molbu Topljana, 1808.godine, Josip Tropović postavljen je za Topaljskog paroha. Četiri godine kasnije, viša crkvena vlast postavila je Tropovića za učitelja u novoosnovanoj školi na Toploj. Na dužnost paroha i učitelja ostaje 20 godina do smrti 1828.godine“, kazala je Crnić Pejović.

Kako je navela, prema podacima, Crkva na Toploj je radila još od 1769.godine na srpskom jeziku, a funkcionisala je do otvaranja I državne osnovne škole na Srpkom jeziku u ovom kraju, na Toploj, 1869.godine.

“Među Tropovićevim brojnim đacima, izdvajao se Rade Petrović. Po pričanju njegovih šest godina starijeg školskog druga Draga Dostinića, sa kojim je ostao prijatelj do kraja života, Rade je bio visok, oštrih pleća, i gajan. Bio je i lijepo obučen, po crnogorski. On je već u to vrijeme bio duhovno razvijen i po prirodi darovit“, navela je Crnić Pejović.

Ona je kazala da su se, na prvom mjestu, u toj školi spremali budući sveštenici i kaluđeri iz čitave Boke, ali i pomorski kapetani.

Ranije danas je, mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije uručio predsjedniku Opštine Herceg Novog, Stevanu Katiću, najviše odlikovanje Srpske pravoslavne Crkve, orden Svetog Save prvog reda, a večeras u 19 sati biće održana svečana Akademija u hramu Polaganja rize Presvete Bogorodice, dok će u 21 sat biti održan koncert grupe Balkanika na Kanli Kuli.