Predsjednik SOBNOR-a Crne Gore Radojica Radojević, obratio se povodom 13. jula – Dana ustanka crnogorskog naroda i Državnosti Crne Gore, te naglasio “neka je slava herojima i vitezovima Trinestojulskog ustanka”.
Obraćanje prenosimo integralno:
“Svim članovima i poštovaocima SOBNOR-a Crne Gore, i svim građanima Crne Gore, čestitamo 13. jul. dan Ustanka Crnogorskog naroda i Dan Državnosti. Sve naše opštinske organizacije će u čast 13. jula organizova će posjete spomenicima iz naše revolucije u svojim sredinama, kao i boračka organizacija gradske opštine Zete.
Plamen borbe protiv fašizma i okupatora u Crnoj Gori buknuo je 13. jula 1941. god, kada je rukovodstvo Komunističke partije Crne Gore na čelu sa Ivanom Milutinovićem u Ćeliji Piperskoj donijelo odluku da se digne ustanak protiv fašizma. To je bio i znak da sa ostalim narodima Evrope i svijeta krećemo putem slobode, a protiv fašizma i nacizma.
Dijeli nas 80. godina od kada su u rano jutro 13. jula 1941. godine pukle prve ustaničke puške na Virpazaru, Košćelama, Mišićima, Brajićima, Čevu čime je otpočeo širom Crne Gore oružani ustanak. Za nekoliko dana se pod oružjem našlo 32.000 boraca koji su oslobodili skoro čitavu Crnu Goru, sem nekoliko gradova koji su bili pod opsadom. Već tokom prvog dana ustanka oslobodjena su mjesta Virpazar, Čevo, Rijeka Crnojevića i dio primorja od Miločera do Sutomora. U velikom dijelu Crne Gore gerilske borbe su tokom 14, 15 i 16. Jula prerasle u opštenarodni ustanak.
Izražavamo dužno poštovanje svima koji su u borbi za svoje ideale, slobodu platili najvećom mogućom ocjenom – svojom glavom, da se sa pijetetom sjetimo svih naših slobodarskih predaka i onih koji počivaju ovdje ali i mnogih bez groba i mramora širom nekadašnje domovine.
Cijena života je najveća vrijednost od svih vrijednosti, ali trinajestojulski borci nijesu žalili svoje živote kada je u pitanju domovina i njena sloboda. Tako govoreći o trinajstojulskom ustanku drug Blažo Jovanović reče: Dah ustanka se osjećao na svakom koraku, a mržnja prema fašističkom okupatoru i njegovoj mračnoj ideologiji bila je svakim danom sve veća. Ogromne su tekovine Trinajestog jula – tog najvećeg datuma u istoriji Crne Gore, koji svojom važnošću premašuje mnoge slavne događaje iz prošlosti našeg naroda.
Trinajestojulski ustanak kaže poznati istoričar general Milija Stanišić je znameniti dogadjaj slobodarske crnogorske epopeje, medjaš i prekretnica u istoriji Crne Gore, jedan od njenih najznačajnijih podviga. To je dogadjaj koji je uvrstio vrhunske vrijednosti Crnogoraca u svjetsku kulturnu baštinu.
Ovaj opštenarodni ustanak predstavlja jedinstveni fenomen u Drugom svjetskom ratu na tlu Evrope gdje su došle do izražaja sve duhovne i moralne i ratničke vrline Crnogoraca.
Privilegiju da se uvijek i na svakom mjestu možemo pohvaliti da je naša država i naš narod pripadao antifašističkoj koaliciji i dao nemerljiv doprinos u slamanju fašizma zaslužuje vječnu zahvalnost svih generacija koje su stasavale i stasavaće poslije drugog svetskog rata. Hrabrost i junaštvo našeg naroda ostaće zapisano zlatnim slovima na stranicama istorije jugoslovenskih naroda.
Danas u ovom vremenu življenja učestale su pojave od pojedinaca i grupa koji pokušavaju negirati nasu slavnu antifašističku prošlost, kada je fašizam uzeo maha, pojavljuju se falsifikatori istorije koji bi željeli da umanje značaj naše veličanstvene NOB-e. U tom smislu SOBNOR-a Crne Gore kao nastavljač njegovanja revolucionarnih tradicija i izvorne ideje naše slavne NOB-e, kao i u ranijem periodu, će se energično i oštro suprostaviti svim onim snagama i pojedincima koji negiraju naš NOP a veličaju, fašizam i poražene snage.
Zato poručujemo da niko nema pravo da poništava uspomenu na naše slavne pretke i da besmislenim revizijama od onih koji veličaju fašizam i poražene snage pravi junake, od izdajnika heroje i da dovede u sumnju ono što je generacija pobjednika uradila. Naši časni preci su, kao i uvek, i u tom vremenu bili na strani slobode, pravde i istine. Biti na toj strani ni tada, ni u bilo kom drugom vremenu, nije bilo lako. Otuda su žrtve koje smo podnijeli takođe ogromne. Tim žrtvama i njihovoj hrabrosti dužni smo slobodu koju danas imamo i zato im se, i danas, najdublje zahvaljujemo.
U ovoj godini kada obelježavamo ovaj veliki jubilej – 80. godina od ustanka Crnogorskog naroda 13. Jula 1941. godine, kada je crnogorski narod rekao „NE“! nacizmu i fašizmu, odgovorno možemo istaći da je SOBNOR-a Crne Gore svih ovih godina temeljno i nepokolebljivo baštinio antifašizam i slobodarstvo, kao tradiciju Crne Gore.
Obilježavajući ove julske praznike i kada sa ponosom slavimo sedamdeset i tri godine od formiranja naše organizacije, SOBNOR-a Crne Gore – naša delegacija je pozvana, da učestvuje u radu – Šeste konferencije boračkih organizacija gradova sa prostora bivse SFRJ u Beogradu.
Takođe smo pozvani 27. jula ove godine da prisustvujemo svečanosti povodom obilježavanja dana ustanka BIH u Banja Luci, kao i 20. oktobra na poziv Gradskog SUBNOR-a Beograda prisustvovaćemo veličanstvenom skupu – tj. svečanoj akademiji u Beogradu a povodom oslobođenja Beograda od fašizma u Drugom svjetskom ratu. Nedavno, tačnije 13. juna delegacija SOBNOR-a Crne Gore bila je zastupljena i prisustvovala svečanosti na Tjentište, povodom 78. godina od velike bitke na Sutjesci, gdje smo imali čast da naš predstavnik pozdravi i obrati se tom veličanstvenom skupu slobode u dolini heroja.
U čast Dana Borca 4. jula, a povodom 80. godina od početka ustanka naroda Jugoslavije protiv fašizma, na poziv predsjednika SUBNOR-a Srbije generala Vidosava Kovačevića prisustvovali smo u Beogradu centralnoj proslavi pod nazivom „Da rata ne bude više“.
Na poziv Ambasadora Ruske Federacije u Podgorici Vladislava Maslennikova a povodom svečanosti povodom 310. godina od prvih kontakata između Rusije i Crne Gore i državnog praznika Ruske Federacije, ovoj svečanosti je prisustvovao naš predstavnik.
Neka je slava herojima i vitezovima trinajstojulskih ustanka. Klanjamo im se do nezaborava i obećavamo da ih nećemo i ne smijemo zaboraviti.
I na kraju u ime SOBNOR-a Crne Gore građanima Crne Gore čestitam naš najveći praznik ustanički trinajesti jul 1941. godine i Dan državnosti Crne Gore. Živjeli!”.
Slava im🇲🇪🇲🇪🇲🇪🇲🇪🇲🇪🇲🇪