Sa mora zbog tegoba idu pravo kod ljekara

Ljeto, visoke temperature i boravak na moru pogoduju razvoju stomačnih infekcija, a zbog tegoba izazvanih njima ovih dana pomoć ljekara podgoričkog Doma zdravlja traže mnogi po povratku sa odmora.

Broj onih koji traže ljekarsku pomoć zbog tegoba izazvanih trovanjem je uobičajen i, kazala je za Dnevne novine izabrana doktorica Doma zdravlja Podgorica dr Adela Frljučkić, nema razlike u odnosu na prošlu godinu.

“Od 30 pacijenata sa simptomima trovanja bude njih četiri – pet. Pacijenti se žale na učestalo povraćanje i dijareju, pet-šest puta tokom dana, i na povišenu temperaturu”, kazala je Frljučkić.

Uglavnom je riječ o ljudima koji su, kako je rekla, prethodnog dana bili na moru ili su se vratili sa ljetovanja.

“Pacijentima savjetujemo da unose dosta tečnosti, da se dijetalno hrane, odnosno da jedu supice iz kesice, pileće čorbe, štapiće, dvopek, kuvani pirinač ili krompir, piju čajeve, a od voća jedino bananu. Upotreba probiotika je obavezna, a ako je pacijent baš dehidrirao uključujemo i infuzionu terapiju”, istakla je Frljučkić.

Crijevne zarazne bolesti javljaju se tokom čitave godine, sa većom učestalošću tokom ljetnjih mjeseci, jer, objašnjavaju za Dnevne novine iz Instituta za javno zdravlje, visoka temperatura pogoduje razmnožavanju bakterija i kvarenju hrane, a ljudi češće konzumiraju neoprano voće i povrće što takođe može biti razlog nastanka tih infekcija.

Ljeti se, dodaju, unosi i veća količina tečnosti u organizam, pa dolazi do razblaženja hlorovodonične kisjeline u želucu, koja zbog toga ne predstavlja dobru barijeru za dalji prodor infektivnih agenasa u crijevni trakt, pa dolazi do bolesti.

“I češća putovanja tokom sezone godišnjih odmora, sa koncentrisanjem većeg broja osoba na manjem prostoru, dovode do veće mogućnosti transmisije agenasa sa osobe na osobu. Najčešće bolesti iz te grupe čiji broj se povećava tokom ljeta su enterokolitisi, alimentarne toxiinfekcije, salmoneloze i enterovirusni meningitisi”, kazali su iz Instituta ističući da su najčešći uzročnici crijevnih infekcija virusi, zatim bakterije i najređe paraziti.

Od virusa, objašnjavaju, najčešći prouzrokovači su: Rota virusi (oni su češći kod male djece i češći su zimi nego ljeti), zatim adeno virusi (oni izazivaju i infekcije disajnih organa), a takođe u poslednje vrijeme su aktuelni i Norwalk virusi (norovirusi) koji češće napadaju populaciju odraslih, lako se prenose sa osobe na osobu, dovode do epidemija u porodicama, školama, brodovima i dr kolektivima.

“Značajni uzročnici koji mogu dovesti do obolijevanja su i enterovirusi (echo virusi, coxackie A i B, i ostali) koji pored drugih raznih oboljenja mogu prouzrokovati i enterovirusni meningitis. Od bakterija, najčešći prouzrokovači su: Salmonele i Kampilobakter , zatim Šigele, Ešerihija coli i Jersinija enterokolitika. Od parazita najčešći prouzrokovači su: Đardija lamblija, Askaris lumbrikoides, Enterobius vermikularis itd.”, rekli su iz Instituta.

Od crijevnih infekcija, dodaju, mogu oboljeti svi, jer je osjetljivost na te infekcije opšta.

“Ipak, možemo govoriti da su u većem riziku da obole novorođenčad, odojčad, mala djeca, zatim osobe koje imaju neka hronična oboljenja (npr.ahlorhidriju, osobe koje su na imunosupresivnoj terapiji, terapiji antacidima, zatim osobe oboljele od malignih oboljenja itd). Razlog tome je nedovoljan i oslabljen imunitet”, pojasnili su iz Instituta.

Najčešći simptomi kod gastroenteritisa i enterokolitisa su, kako su rekli, proliv, mučnina, povraćanje, bolovi u stomaku i povišena tjelesna temperatura.

“Stolice su učestale, tečne i vodenaste (virusna etiologija), dok kod bakterijskih infekcija mogu biti i žutozelene i krvavosluzave. Simptomi obično traju jedan do četiri dana. U nekim slučajevima prestanak simptoma ne znači i potpuno ozdravljenje – naime, može se desiti da se i poslije kliničkog ozdravljenja prouzrokovač razmnožava u sluznici crijeva i luči u stolici, pa je osoba zarazna za svoju okolinu u kraćem vremenskom periodu”, upozorili su iz Instituta.

Ukoliko su prouzrokovači enterovirusi, ističu, oni mogu pored gore navedenih simptoma izazvati i enterovirusni meningitis koga karakteriše: povećanje tjelesne temperature, glavobolja, ukočen vrat, fotofobija.

“U cilju sprečavanja nastanka crijevnih infekcija neophodno je hranu, koja se konzumira svježa (voće i povrće), temeljno oprati higijenski ispravnom vodom, za piće, kao i za pranje i pripremu životnih namirnica, koristiti isključivo higijenski ispravnu vodu, održavati besprijekornu čistoću pribora i opreme koji se koriste u kuhinji, voditi računa da se tokom pripreme i čuvanja hrane ne miješaju sirova i termički obrađena (skuvana, pečena i pržena) hrana, dobro termički obraditi namirnice – dovoljno kuvati, peći ili pržiti namirnice, posebno sve vrste mesa, jela sa jajima i plodove mora (namirnice ne smiju ostati “žive” ili “rovite”, te pripremljene obroke konzumirati odmah nakon njihove pripreme”, kazali su iz Instituta i dodali da hranu koja je preostala od prethodnog obroka obavezno čuvati u frižideru, a prije ponovnog konzumiranja neophodno je da se ista opet termički obradi (tako da obavezno proključa).

Temeljno prati ruke

Takođe, dodaju, treba obezbijediti adekvatnu zaštitu namirnica od zagađenja (od insekata, glodara i drugih životinja), te redovno održavati ličnu higijenu, a posebno obratiti pažnju na redovno i temeljno pranje ruku (obavezno prije jela i nakon fizioloških potreba).

“Tokom pripreme hrane treba češće prati ruke, naročito nakon dodirivanja nosa ili usta, a osobe koje imaju stomačne tegobe (proliv), sekreciju iz nosa (prehlađeni su, kašlju ili kijaju) ili imaju upalne promjene na koži ili sluznicama, ne treba da učestvuju u pripremi i serviranju hrane”, naglasili su iz Instituta.

Terapija, dodaju, najčešće podrazumijeva: mirovanje, nadoknadu tečnosti i elektrolita, higijensko – dijetetski režim ishrane i simptomatsku terapiju (najčešće primjenu nekog probiotskog preparata za normalizaciju popremećene crijevne flore).

“U ljetnjem periodu da bi se izbjegle crijevne infekcije treba voditi računa o načinu na koji se čuva hrana, higijenskim navikama, kao i priboru kojim se hrana priprema”, zaključili su iz Instituta.