Srbi u Crnoj Gori između Amfilohija i Vučića

Danima je crnogorska javnost očekivala da se oglasi i odredi tzv. srpski nacionalni korpus u Crnoj Gori povodom aktuelnog sukoba oko Kosova, koji je pokrenuo mitropolit Srpske pravoslavne crkve SPC u Crnoj Gori Amfilohije Radović, optužujući predsjednika Srbije Aleksandra Vučića da njegova politika “vodi izdaji Kosova”.

To se najprije očekivalo od političkih partija koje okupljaju Srbe u Crnoj Gori, a potom i drugih organizacija koje štite interese srpskog nacionalnog bića.

Stoga se postavlja pitanje – zašto je Amfilohije ostao usamljen dok su iz Srbije stizale brojne optužbe tamošnjih ministara i političara na njegov račun?

Najveća opoziciona politička grupacija u Crnoj Gori, Demokratski front DF, koja okuplja više srpskih nacionalnih partija, tek juče se oglasila saopštenjem i javnosti poručila da predsjedništvo DF-a smatra da o pitanju Kosova ne postoje “sukobljene strane”, već mišljenja odgovornih institucija srpskog naroda u tom važnom državno-političkom pitanju Srbije i Crne Gore.

“Shodno tome, nije moguće zauzimati strane, na način koji bi rado vidjeli naši neprijatelji, nedobronamjerni mediji i strane agenture, jer su patrijarh SPC, mitropolit MCP (Mitropolija crnogorsko-primorska) i predsjednik Srbije najodgovorniji za slogu i budućnost ovih prostora. Zato DF ne pristaje da učestvuje u bilo kakvoj nametnutoj podjeli koja može imati nesagledive posljedice po našu Crkvu i odnose duhovne i svetovne vlasti”, ističe se u saopštenju.

Javnost je očekivala određenja, tim prije što su u oktobru 2008. godine, kada je Crna Gora priznala Kosovo, opozicione srpske nacionalne stranke u znak revolta organizovale protest u Podgorici u kojem je bilo i povrijeđenih, a lider tadašnje opozicione Srpske narodne stranke Andrija Mandić je gotovo dvije nedjelje štrajkovao glađu u Skupštini, tražeći da Vlada Crne Gore poništi odluku o priznanju.

Oštre ocjene na račun Vlade zbog priznanja Kosova stizale su i od brojnih drugih organizacija koje štite interese srpskog nacionalnog bića u Crnoj Gori i godinama poslije priznanja Kosova.

U septembru ove godine sve te organizacije, koje imaju dobre odnose sa Amfilohijem, dobile su zajednički krov, odnosno sjedište u Srpskoj kući koja je u potpunosti finansirana od novca Vlade Srbije sa 3,4 miliona eura. Pare su opredijeljene u periodu dok je Aleksandar Vučić bio premijer Srbije.

Direktor Srpske kuće Emilo Labudović, koji je i potpredsjednik Nove srpske demokratije NOVA, inače članice DF-a, za Radio Slobodna Evropa RSE kaže da o pitanju ovog aktuelnog sukoba ne želi da bira stranu.

“Najiskrenije, mislim da je to unutrašnja stvar Republike Srbije i SPC, te ne vidim niti razlog, niti neku moju poziciju i opravdanost da na bilo koji način komentarišem ili dajem podršku jednoj ili drugoj strani. Radi se o dvije jake institucije koje predstavljaju srpski narod u najširem njegovom poimanju koje će naći zajednički jezik. Ja sam više nego ubijeđen, to pitanje treba razriješiti”, kazao je Labudović.

Ni predsjednik Srpskog nacionalnog savjeta Momčilo Vuksanović nije htio za RSE da komentariše aktuelni sukob, pravdajući se time da oni “nijesu politička organizacija”.

Vuksanović je kratko kazao da “ne želi da se svrsta ni na čiju stranu jer smatra da to samo može da šteti interesima i odnosima srpskog naroda u Crnoj Gori i u Srbiji i sveštenstva”.

Na čelu Matice Srpske u Crnoj Gori je Vladimir Božović koji kaže da ne vjeruje da “o pitanju Kosova postoji suštinski sukob”, već da i Vučić i Amfilohije pokušavaju da dođu do dobrog rješenja.

“Ne biram stranu, ne želim da biram. Mislim da ni sami akteri, ovako kako ste ih Vi postavili, ne bi se saglasili da postoje dvije oštro suprotstavljene strane o pitanju Kosova. Moguće da je prirodan višak emocija i na jednoj i na drugoj strani doveo do tog nerazumijevanja”, kaže Božović za RSE.

Međutim, politički analitičar Dragiša Janjušević smatra da je verbalni rat između Amfilohija i Vučića sigurno “uzdrmao i pomeo srpski nacionalni korpus koji živi u Crnoj Gori”.

“Ovo vrsta polemike ili verbalnog rata koji postoji posljednjih dana unosi određen vid konfuzije i pometnje. Oni su sigurno u nekoj vrsti dileme iz razloga što Amfilohije Radović uživa određenu vrstu autoriteta kod njih, kao i Vučić”, kaže Janjušević i ukazuje da se sve dešava u posebnom političkom trenutku “zbog krupnih političkih dešavanja u ovoj godini, prije svega, predstojećih izbora” u Crnoj Gori.

Da li odgovor na pitanje – je li mitropolit Amfilohije ostao usamljen – leži u činjenici da je u Crnoj Gori na društvenim mrežama pokrenuta peticija pod naslovom “Apel za odbranu mitropolita Amfilohija od brutalnih napada političkog vrha Srbije i tabloida”?

Mitropolit Amfilohije ne vodi računa o tome da li će u svojim ocjenama biti usamljen ili ne, već je u njima iskren, kaže za RSE Dragiša Janjušević i podsjeća da Amfilohije “duže od 20 godina iznosi brojne političke stavove”, a javnost, koja je očekivala ili ne određenje o ovom pitanju, i sama je podijeljena”.

“Taj dio javnosti, koji se odnosi na srpsko nacionalno biće u Crnoj Gori, mislim da je podijeljen. Vjerovatno javnost ne želi da se zamjera ni jednoj, ni drugoj strani i vjerovatno je i taj neki vakuum u javnosti napravljen iz tog razloga – da se ne zamjere ni jednoj, ni drugoj strani koje su značajne adrese za srpski korpus u Crnoj Gori”, zaključio je Janjušević.