Usnuli bokeljski grad: Sve što niste znali o Prčanju

Uzan asfaltni put koji povezuje Kotor i Tivat vodi kroz naselje Prčanj, oko pet kilometara udaljeno od starog kotorskog grada.

Sudeći prema nekim antičkim materijalnim nalazima i ostacima crkve Svetog Tome iz 9. vijeka, naselje je formirano u davnoj prošlosti iako prvi pomen pod imenom Perzano ili Persano potiče iz 19. vijeka, piše City Magazin.

Od 17. do 19. vijeka, Prčanj je bio jedno od najvažnijih jadranskih stjecišta čuvenih pomoraca, što potvrđuje podatak da u prvoj polovini 19. vijeka mjesto posjeduje 42 broda duge i devet brodova obalne plovidbe, te 90 pomorskih kapetana i oko 400 iskusnih mornara.

Znameniti mještanin Prčnja, pomorski kapetan Ivo Vizin, prvi je od Južnih Slovena legendarnim brodom „Splendido“, između 1852. i 1859. godine, oplovio svijet. Posebna vrijednost Prčnja je monumentalna parohijska crkva posvećena Bogorodici, podignuta na malom uzvišenju po sredini naselja. Gradnja veličanstvene građevine započeta je 1789. godine prema projektu mletačkog arhitekte Bernardina Makarucija, u zanimljivoj kombinaciji renesansnih i baroknih graditeljskih formi. Zdanje je konačno dovršeno tek početkom 20. vijeka.

Prema predanjima mještana, gotovo čitav jedan vijek prčanjski jedrenjaci su za izgradnju prenosili čuveni korčulanski kamen sa dalmatinskog ostrva udaljenog 150 nautičkih milja. U prčanjskom Bogorodičinom hramu formirana je izvanredna galerija slika stranih i domaćih autora i više kvalitetnih skulptorskih ostvarenja – Kokolja, Pjaceta, Brustalona, Meštrovića, Rosandića, Stojanovića, Verona, Milunovića, Lubarde i drugih.

Među ostalim crkvama ističe se građevina posvećena Svetom Nikoli, podignuta 1730. godine, u kojoj su nekada radile pomorska škola i apoteka. Hram u sklopu franjevačkog manastira, sa bogatom starom bibliotekom, bio je mjesto gdje je 1848. godine održana Narodna skupština bokeljskih vođa, na kojoj je, pod Njegoševim patronatom, izglasana Rezolucija o ujedinjenju jugoslovenskih zemalja u sastavu Austrougarske monarhije.

Osim niza starih kamenih zgrada, baroknom arhitekturom se ističu prčanjske palate„Beskuća“, „Verona“ i „Luković“. Najzanimljiviji profani objekat je čuvena palata „Tre sorele – Tri sestre“, ljetnjikovac plemićke kotorske porodice Buća.

O toj građevini mjesne legende kažu da su je u 15, vijeku sagradile tri sestre zaljubljene u istog mladića, koje su odlučile da provedu život u potpunoj izolaciji. Kad je umrla prva sestra, zazidan je jedan od tri prozora na palati; poslije smrti druge zazidan je i drugi prozor, a nakon smrti treće ostao je otvorensamo treći prozor, jer nije imao ko da ga zazida.

Sjeverno od Prčnja nalazi se naselje Stoliv, sa starom kapelom Svetog Trojice, crkvom Svetog Bazilija iz 15. vijeka i parohijskom crkvom Svetog Ilije.

Prema tjesnacu Verige formirano je malo naselje Lepetani, čije ime potiče od porodice Lepetan, koja je na tom mjestu imala velike zemljišne posjede. Parohijalna crkva Svetog Antuna potiče iz 18. vijeka i u njoj se kao posebna rijetkost čuva vrijedna slika škole čuvenog italijanskog umjetnika Tijepola.

Prčanj se prvi put pominje kao Perzano ili Persano u 13. vijeku. Bio je postojbina čuvenih ratnika i odličnih mornara, koji su u 17. vijeku održavali pomorski saobraćaj između Venecije i Carigrada.

U Prčnju se danas nalazi više kulturno-istorijskih spomenika, od kojih je svakako najpoznatija Župna crkva ili Bogorodičin hram.