Borba za opstanak privatnog smještaja u doba korone

Iako se radi o državnom interesu, nema strategije, ili posebnih mjera i preporuka Vlade prema sektoru privatnog smještaja u Crnoj Gori, smatra Dragan Božović iz OO SDP Kotor. Turizam je do izbijanja pandemije kovida19 bio brzorastući sektor u crnogorskoj ekonomiji, koji kreira nova radna mjesta kao radno intezivni sektor, utiče na smanjenje siromaštva i podstiče ukupni ekonomski razvoj.

“Po izvještaju Svjetskog savjeta za turizam i putovanja (WTTC) Crna Gora je do 2020. godine bila svrstana na prvo mjesto u Evropi po stopama rasta turističke industrije koja je iznosila 8,8 odsto. Uz takvu projekciju išao je i rast učešča investicija u turizmu u ukupnim investicijama, po stopi od 8,7 odsto i rast učešća zaposlenih u toj djelatnosti u ukupnom broju zaposlenih po stopi od 6,2. Sektor turizma je bilježio konstantan rast dolazaka i noćenja turista te prihoda od turizma koji su iznosili oko 1,0 milijardu, što je činilo oko 23 odsto udjela u BDP-u”, saopštio je Božović.

Generalno gledano, ukupan broj noćenja u privatnom smeštaju (sobe, porodične kuće i apartmani) u Crnoj Gori u odnosu na hotele čini oko 65-70 odsto ukupnih ostvarenih noćenja. Ova činjenica se uklapa u globalni trend sve većeg učešća porodičnog poslovanja u sektoru smještaja.

“Porodično poslovanje u privatnom smještaju je najznačajniji generator zaposlenosti i socijalne stabilnosti u Primorskoj regiji.
U poslednjih nekoliko godina došlo je do velikog rasta investicija u porodične kuće i stanove specijalizovane za smještaj turista. Investicije su se odnosile na podizanje kvaliteta smještajnih jedinica i drugih propratnih sadržaja, koje su u najvećoj mjeri finanasirane turističkim kreditima iz domaćih banaka i MFI.  Privatni smještaj je gotovo u cjelini usmjeren na svjetsko tržište, uvezan sa globalnim operaterima kao što su AIRBNB i Booking.com i posluje po objektivnim tržišnim kriterijumima ovih operatera na otvorenom tržištu. To je uslovilo visok stepen zaduženosti vlasnika privatnog smještaja radi podizanja konkurentnosti”, naveo je Božović.

U privatnom smještaju u Kotoru je u 2017. godine bilo oko 900 izdavalaca smještaja sa oko 5500 kreveta. U odnosu na 2015. zapaža se značajan porast broja subjekata, kao i broja ležajeva. Isto tako, zapaža se značajan porast kvaliteta smještaja, dodaje Božović, preko rasta broja apartmana i kuća za iznajmljivanje, a pada broja soba za iznajmljivanje.

“Gotovo sve poslovne jedinice u sektoru privatnog smještaja u Kotoru su registrovane kod lokalnih vlasti, prijavljene u lokalnoj TO i uvezane sa globalnim turističkim operaterima, koji posluju sa registrovanim poslovnim subjektima”, smatra Božović.

Privatni smještaj u Kotoru je pored kruzing industrije do pandemije koronavirusa bio značajan faktor lokalne ekonomije i socijalne stabilnosti.

Politika Vlade Crne Gore u doba pandemije COVID 19

“Iako je državni interes da se u ovim okolnostima sačuva turizam, nijesmo prepoznali bilo kakvu strategiju Vlade u cilju pomoći i podršci opstanku privatnog smještaja.  Nema mjera i uputstava vladinih tijela u vezi kriterijuma i postupaka koje vlasnici privatnog smještaja trebaju poštovati kod prijema i boravka gostiju”, smatra Božović.

U cilju opstanka sektora i socijalne stabilnosti u Primorskoj regiji Vlada Crne Gore bi trebala izaći sa politikom podrške privatnom smještaju, koja sadrži sljedeće mjere:

– moratorijum na turističke kredite;
– moratorijum na plaćanje dijela poreza;
– oslobađanje od dijela komunalnih naknada i taksi;
– bespovratna pomoć vlasnicima onih jedinica privatnog smještaja kojima je to jedini izvor porodičnog dohotka, na osnovu oporezovanog prihoda za predhodnu godinu;
– fasilitiranje granskog organizovanja privatnog smještaja na lokalnom nivou.