Građani u bankama čuvaju više od dvije milijarde eura

Ekonomska kriza koju je prouzrokovala pandemija koronavirusa u Crnoj Gori ne jenjava, na šta ukazuju novi preliminarni podaci Centralne banke (CBCG).

Naime, na kraju novembra ove godine ukupna sredstva deponovana u bankama dostigla su 4,181 milijardu, dok je stanje kreditne zaduženosti istovremeno bilo 3,476 milijardi eura. U odnosu na kraj 2020, sredstva na računima crnogorskih banaka su povećana za 808,06 miliona, a ukupni iznosi zaduženja građana, privrede i Vlade za 317,19 miliona eura. Tada su deponovana sredstva iznosila skoro 3.373 milijarde, a zaduženja 3,159 milijardi eura.

Da je bankarski sektor jedini stabilan i „svijetla tačka“ domaće privrede, ukazuje nastavak rasta obavezne rezerve finansijskih institucija kod CBCG, a koja je iznosila 219,67 miliona eura. To je za 40.000 eura više nego na kraju 2021, kada je rezerva iznosila 179,44 miliona eura. Iznos s kraja prošlog mjesaca ukazuje da se rezerva polako primiče onoj iz aprila 2020. od 251,67 miliona, a koja je zbog značajnog uticaja pandemije kovid-19 na cijelu ekonomiju ovaj iznos „istopila” na 17.931 u maju iste godine.

Podsjećamo, osnovicu za obračun obavezne rezerve čine depoziti po viđenju i oročeni depoziti, osim depozita centralnih banaka.

Podsjećamo, u maju prošle godine ovaj sublimat je pretrpio izmjene, pa su dotadašnje stope smanjene za dva procentna poena i sada iznose 5,5 odsto na depozite po viđenju i sa ročnošću do godinu, te 4,5 odsto na depozite oročene duže od 365 dana.

Državljani Crne Gore i stranci koj i u njoj žive ukupno su dugovali 1,452 milijarde eura, a firme -uključujući finansijsla sektor, Vladu i nevladine organizacije 2,024 milijarde.

Od toga, samo državljani Crne Gore finansijskim institucijama su dugovali 1,431 milijardu, a stranci 22,22 miliona eura.

Crnogorske banke su na kraju novembra bile kreditno zadužene 21,15 miliona, za razliku od stranih kompanija iz ovog sektora čiji je dug 475,99 miliona eura (pošto je naglo skočio u avgustu na 532 miliona).

Domaće kompanije su bile dužne 1,111 milijardi, od čega se 32,18 miliona odnosi na preduzeća u državnom vlasništvu. Kompanije u stranom vlasništvu imale su kredite od 119,5 miliona, a domaće nevladine i druge neprofitne organizacije dugovale su 11,29 miliona eura.

Vlada na državnom i lokalnom nivou, te njihove institucije imale su kredite u vrijednosti 252,43 miliona eura. Konkretnije, Vlada na državnom nivou imala je kredite od 214,7 miliona, lokalne samouprave 36,01 milion, dok državni fondovi još od oktobra 2019. godine u kontinuitetu duguju 1,7 miliona eura.

Od svih sredstava koja se čuvaju u bankama, državljanima Crne Gore pripada čak 1373 milijarde, a domaćim kompanijama nešto manje -1,1 milijarda eura. Stranci u crnogorskim bankama čuvaju svojih 666,77 milio na eura, strane kompanije 468,37miliona, crnogorske finansijske institucije 45,85 miliona, a strane banke još 8,12 miliona eura.

Od 287,67 milio na eura Vladinih depozita, 20737 miliona odnosi se na Vladu na državnom nivou,74,73 miliona na lokalne samouprave, a na fondove 4,59 miliona eura.

Sredstva nevladinih, odnosno neprofitnih organizacija u bankama polako rastu i na kraju novembra iznosila su 60,54 miliona eura.

U odnosu na prvi dan ove godine, ukupni depoziti u crnogorskim banka uvećani su 23,36 odsto. Najveći procentualni rast je za sredstva stranih kompanija čak 78,81 odsto, dok su depoziti svih stranih firmi i državljana porasli više od 48 odsto. Sredstva lokalnih samouprava u bankama takođe su značajno porasla, i to za 44,18 odsto, dok je na nivou svih domaćih aktera deponovano 16,7 odsto. I pored rasta ukupnih depozita, ekonomska nesigurnost očitava se u njihovom značajnom padu kad je u pitanju bankarski sektor. Naime, strane banke u Crnoj Gori umanjile su svoje depozite od početka godine za skoro 31 odsto, a domaće za 23,3 odsto, ili 4,29 miliona eura u ukupnom iznosu.

Raste ukupna štednja na duži rok

Stanovništvo u Crnoj Gori na bankarskim računima ima 917,06 miliona kojima može da raspolaže u svakom trenutku, te još 455,39 miliona eura oročenih sredstava.

Najviše novca oročeno je na period od tri mjeseca do godinu 215,99 miliona, te od jedne do tri godine 174,52 miliona eura.

Na štednju preko tri godine odnosi se 39,09 miliona eura, a na kratkoročnu do tri mjeseca još 25,78 milion eura.

U odnosu na kraj oktobra, iznosi štednje na duži rok od tri do 12 mjeseci porasli su za čak 5,59 miliona, a od jedne do tri godine za 1,08 miliona eura, dok je najznačajniji rast depozita po viđenju za 15,56 miliona eura.

S druge strane, ukupni iznosi štednje na period do tri mjeseca manji su za 8,04 miliona eura.