Zaštita poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda na bazi porijekla omogućava povećanje njihove tržišne vrijednosti, veći nivo informisanosti potrošača o hrani koju konzumiraju, kao i razvoj ruralnih područja, ocijenjeno je iz Privredne komore PKCG.
Promocija takvih proizvoda, kako smatraju u Komori, doprinosi prepoznatljivosti krajeva iz kojih potiču, pozitivno utiče na prihod poljoprivrednih gazdinstava i podstiče proizvođače na udruživanje i organizovaniji nastup na tržištu.
“Crna Gora ima značajan potencijal za proizvodnju visoko kvalitetnih proizvoda koji do sada nije bio adekvatno iskorišćen. Potrebno je podstaći poljoprivredne proizvođače da unaprijede i standardizuju kvalitet svojih proizvoda i na taj način povećaju konkurentnost”, kazali su iz PKCG.
Povećanje kvaliteta proizvoda, povezivanje primarne proizvodnje i prerade te odgovarajuća zaštita porijekla mogu u značajnoj mjeri povećati šanse za plasman poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda, a naročito kroz turizam.
PKCG brojnim aktivnostima, u saradnji sa Ministarstvom poljoprivrede i ruralnog razvoja, podstiče širenje svijesti o značaju brendiranja i zaštite proizvoda na bazi porijekla.
“Posljednja u nizu edukacija poljoprivrednih proizvođača na ovu temu organizovana je 4. aprila, a predavači su bili eksperti za ovu oblast – predstavnica resornog crnogorskog ministarstva, Merisa Čekić, kao i njene kolege iz Slovenije Vlasta Grašek i Lucijan Cencič”, rekli su iz PKCG.
Proizvodnja i potrošnja autohtonih prehrambenih proizvoda su, kako se dodaje, u stalnom porastu. Širom svijeta prepoznat je i tražen kvalitet švajcarskog sira, francuskog vina, ruskog kavijara, indijskog karija i meksičkog čilija.
“Međutim, interes za povećanim profitom stvorio je i mnogobrojne surogate takvih proizvoda. Zbog toga postoji potreba za zaštitom originalnih proizvoda da bi potrošač kupovao hranu garantovanog kvaliteta i poznatog porijekla”, naveli su iz PKCG.
Za te vrste proizvoda potrošači su spremni da plate veću cijenu od uobičajene, jer tako zadovoljavaju želju za prvorazrednim, specijalnim, drugačijim i pouzdanim jelima.
“Mnoga područja u Crnoj Gori su poznata po nekom od proizvoda jedinstvene recepture ponikle u tradiciji, iskustvu i običajima. Neki od tih proizvoda se već smatraju crnogorskim gastronomskim specijalitetima. Čuven je kvalitet njeguškog pršuta, vina, rakije, pljevaljskog i kolašinskog sira, plavske borovnice, krnovskog i kolašinskog krompira, maslinovog ulja, nikšićkog piva, barske žutice, planinskog meda i jagnjetine”, precizirali su iz PKCG.
Mnogi od tih proizvoda tek treba da budu zaštićeni u skladu sa Zakonom o šemama kvaliteta.
“Izraz šema kvaliteta se odnosi na postupak ograničavanja upotrebe nekih imena/naziva hrane i pića na određene proizvode, da bi se spriječila zabluda o njihovom porijeklu, prirodi ili bitnim osobinama kod potrošača”, kazali su iz Komore.
Šeme kvaliteta su pokazatelj razvoja i spremnosti za tržište. Crnogorske šeme kvaliteta su usklađene sa EU legislativom, što domaćim proizvodima daje mogućnost pozicioniranja kraj evropskih.
“Zakon o šemama kvaliteta propisuje mogućnost zaštite poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda oznakama porijekla, geografskom, garantovano tradicionalnog specijaliteta. Od ove godine, uvedene su i oznake viši kvalitet, planinski proizvod i sa moje farme”, naveli su iz PKCG.
Njeguški pršut je, kako se dodaje, prvi crnogorski proizvod zaštićen kao geografska oznaka, što predstavlja značajan korak na putu zaštite malih proizvođača i tradicionalnih metoda proizvodnje, kao i od zloupotreba i imitacija. Zaštićena geografska oznaka podrazumijeva da proizvod mora imati specifičan kvalitet, reputaciju ili druge karakteristike koje ga povezuju sa određenim regionom, iako sirovina može poticati iz drugog područja.
“Pljevaljski sir je zaštićen kao oznaka porijekla. To znači da je riječ o kompletno dobijenom proizvodu na crnogorskoj teritoriji, sa kvalitetom ili karakteristikama koje su rezultat terena na kome se proizvodi i umijeća lokalnih proizvođača. U toku je procedura za zaštitu meda i goveđe stelje na nacionalnom nivou”, rekli su iz Komore.
PKCG nastavlja da snažno doprinosi jačanju konkurentnosti domaćih proizvođača u uslovima oštre konkurencije na tržištu.
“Da bi proizvod postao brend, akcenat mora biti na kvalitetu i njegovoj standardizaciji”, zaključili su iz PKCG.
