Ko su kandidati za novog patrijarha SPC

Episkop budimljansko-nikšićki Joanikije, mitropolit zagrebačko-ljubljanski Porfirije, vladika bački Irinej Bulović, episkop banjalučki Jefrem i mitropolit dabrobosanski Hrizostom trenutno su najozbiljniji kandidati za novog poglavara Srpske pravoslavne crkve, saznaje Nova.rs.

<<<Preminuo patrijarh Irinej<<<

Sveti Arhijerejski Sabor, po svemu sudeći će, zbog smrti patrijarha Irineja, biti održan ranije nego što je planirano. Podsjetimo, prvobitna ideja je bila da se Sabor održi u maju ali su Irinejeva smrt, uz činjenicu da je upražnjeno mjesto mitropolita crnogorsko-primorskog i episkopa valjevske eparhije, uticali da se razmatra novi termin.

“Srpskoj pravoslavnoj crkvi fale tri veoma važne ličnosti – patrijarh, mitropolit, episkop valjevski. To je svakako razlog da se ranije sastanu vodeći ljudi naše crkve. Na episkopima je da se dogovore kako će se organizovati vanredni Sabor i da pronađu zajednički jezik”, rečeno je za Nova.rs iz Patrijaršije.

U crkvenim krugovima kao najozbiljniji kandidati za izbor patrijarha najčešće se pominju mitropolit zagrebačko-ljubljanski Porfirije, episkop bački Irinej i vladika budimljansko-nikšićki Joanikije. Uz pomenutu trojicu episkopa, još su se izdvojili i mitropolit dabrobosanski Hrizostom, vladika koji upravlja SPC do izbora novog patrijarha i episkop banjalučki Jefrem.

Mitropolit Porfirije – u dobrim odnosima sa vlastima

Mitropolit zagrebačko-ljubaljanski Porfirije Perić važi za veoma ozbiljnog kandidata za izbor novog patrijarha. Porfirije spada u red mlađih episkopa u SPC, rođen je 22. jula 1961. godine, a nakon osnovnog i srednjoškolskog obrazovanja, diplomirao je Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu 1986. godine. Godinu dana ranije, svetovno ime Prvoslav mijenja monaškim Porfirije. Kako se navodi u njegovoj zvaničnoj biografiji, zamonašen je po činu male shime od svog duhovnog oca, tada jeromonaha Irineja Bulovića, u manastiru Visoki Dečani. Nakon okončanih studija, u manastiru Svete Trojice Mušutištu, u čin jerođakona ga je rukopoložio tadašnji episkop raško-prizrenski, a kasnije patrijarh, Pavle.

Na poslijediplomskim studijama u Atini boravi od 1986. do 1990. godine, kada po blagoslovu Episkopa bačkog dr Irineja dolazi u manastir Svetih arhangela u Кovilju, gdje je rukopoložen u sveštenomonaški čin i postavljen za igumana.

Republička Skupština ga je, kao predstavnika svih Crkava i vjerskih zajednica, 2005. godine, izabrala za člana Savjeta Republičke radiodifuzne agencije, a za svog predsjednika Savjet ga je izabrao 2008. godine. U periodu između 2010. i 2011 godine, Porfirije je bio je episkop vojni, a nakon toga i koordinator za saradnju Srpske pravoslavne crkve i Vojske Srbije.

Sveti Arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve ga je na svom redovnom majskom zasedanju 24. maja 2014. izabrao za mitropolita zagrebačko-ljubljanskog.

Porfirije važi za episkopa koji gaji dobre odnose sa aktuelnim režimom u Srbiji, a kako navode upućeni u Srpskoj pravoslavnoj crkvi, njegovi odnosi sa vlašću mu značajno povećavaju šanse da postane novi poglavar SPC.

Irinej Bulović – čovjek iz senke

Episkop novosadski i bački, somborski i segedinski Irinej Bulović, rođen je 11. februara 1947. godine. Bio je u najužem izboru za patrijarha i prije 11 godina, kad je njegov imenjak episkop niški Irinej Gavrilović naslijedio tron SPC od patrijarha Pavla.

Kako se navodi u njegovoj zvaničnoj biografiji, diplomirao je na Fakultetu Srpske pravoslavne crkve u Beogradu 1969. godine, a za vrijeme studija je primio monaški postrig od svog duhovnog oca Justina Popovića, dobivši monaško ime Irinej. U istom periodu, tadašnji episkop raško-prizrenski Pavle, a kasnije patrijarh, rukopoložio ga je za jerođakona, a potom za jeromonaha. Na redovnom zasijedanju Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve 1989. godine izabran je za episkopa moravičkog, vikara patrijarha, a potom je poslije hirotonije u Pećkoj Patrijaršiji 20. maja 1990. godine, izabran za Episkopa bačkog i ustoličen u Novom Sadu, 24. decembra iste godine.

U javnosti se Bulović dugo vrijeme percipirao kao jedan od vodećih ljudi u Srpskoj pravoslavnoj crkvi, odnosno kao neko ko iz sjenke povlači važne poteze. Trenutno je na funkciji šefa Informativne službe SPC i član Sinoda. Tokom posljednjih dana patrijarha Irineja, bio jedan od episkopa koji je bio najčešće sa njim u kontaktu, a čak ga je i posećivao dok je poglavar SPC ležao na VMC Karaburma.

Jaonikije – na talasu pobjede nad Milom do patrijaršijskog trona

Nakon smrti mitropolita crnogorosko-primorskog Amfilohija, episkop budimljansko nikšićki Joanikije je figurirao kao najozbiljniji kandidat za njegovog nasljednika. Međutim, smrt patrijarha Irineja isturila je Jaonikija kao mogući izbor za novog patrijarha.

“Na njegovoj strani je mnogo toga. Narod ga voli, pokazao je hrabrost kad je trebalo rušiti režim Mila Đukanovića, zbog čega je bio i uhapšen. Uz Amfilohija, najzaslužniji je što je zaštićena imovina Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori”, navodi sagovornik nova.rs iz SPC, dodajući da Joanikije zbog svoje popularnosti ima izvjesno najveću podršku među vjernicima.

Jaonikije je rođen 20. aprila 1959. godine u Velimlju (Banjani). Gimnaziju je završio u Nikšiću. Diplomirao je na Bogoslovskom fakultetu SPC u Beogradu 1990. godine i apsolvirao filosofiju na Filosofskom fakultetu u Beogradu.

Zamonašio se u manastiru Ćelija Piperska 30. oktobra 1990. godine. Rukopoložen je u čin jerođakona 7. februara 1991. godine, a u čin jeromonaha 17. februara 1991. godine, kada je i postavljen za v.d. nastojatelja manastira Savina. Godinu dana kasnije, 01. septembra 1992. godine postavljen je za nastojatelja Cetinjskog manastira, nastavnika i glavnog vaspitača u novoobnovljenoj Cetinjskoj bogosloviji. Septembra 1995. godine unaprijeđen je u čin protosinđela i postavljen za v.d. rektora Cetinjske bogoslovije.

Za vikarnog episkopa Budimljanskog izabrao ga je Sveti arhijerejski Sabor na redovnom zasijedanju u maju 1999. godine. Hirotonisan je na Cetinju u čin episkopa od strane Patrijarha srpskog Pavla, uz sasluženje Mitropolita Amfilohija i još 12 arhijereja, 3. juna 1999. godine.

Sveti Arhijerejski Sabor SPC na majskom zasijedanju 2001. godine osnovao je Eparhiju budimljansko-nikšićku sa sjedištem u Đurđevim Stupovima u Beranama i za njenog administratora postavio je vikarnog episkopa budimljanskog Joanikija.

Patrijarh Irinej ga nazvao mitropolitom

Svojevremeno je izvor Nova.rs iz Mitropolije naveo da je tokom opela Amfilohiju, upokojeni patrijarh Irinej nazvao Jaonikija mitropolitom.

“Jaonikije ima i ozbiljne šanse da postane patrijarh jednog dana. A s pozicije mitropolita, šanse za taj izbor mu se umanjuju. Episkopi koji se protive njegovom izboru, a koje kontroliše Irinej Bulović neće problematizovati njegov izbor za mitropolita, jer misle da mu to umanjuje šanse za tron SPC. Bitno je da se što prije organizuje Sabor i da se pitanje mitropolita riješi, jer izazovi za Crnu Goru nisu prošli”, govorio je sagovornik nova.rs iz Mitropolije.

Mitropolit Hrizostom – prvi čovjek SPC do izbora novog patrijarha

Do izbora novog patrijarha, mestobjustitelj SPC (administrator, odnosno osoba koja vrši funkciju poglavara do izbora novog patrijarha) biće najstariji mitropolit iz Sinoda, što je u ovom slučaju Mitropolit dabrobosanski Hristom Jević.

Mitropolit Hrizostom Jević je ujedno i najstariji član Sinoda Srpske pravoslavne crkve. Tokom nedavnih turbulencija na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu, kad se na Sinodu razmatrao otkaz profesorima te obrazovne ustanove, Hrizostom bio među episkopima koji su se protvili otpuštanju nastavnog kadra sa PBF.

Sveti arhijerejski Sabor izabrao ga je za prvog episkopa novokreirane eparhije bihaćko-petrovačke, 23. maja 1991. godine u hramu Svetog Save u Drvaru. Administrativno eparhiju bihaćko-petrovačku primio je 22. avgusta 1991.godine. Odlukom Svetog Arhijerejskog Sabora SPC, 1. juna 2013. godine, na upražnjenu katedru episkopa zvorničko-tuzlanskih izabran je dotadašnji episkop bihaćko-petrovački Hrizostom. Dana 13. jula 2013. godine, ovaj episkop je ustoličen u Sabornom hramu Rođenja presvete Bogorodice u Bijeljini. Čin ustoličenja obavio je patrijarh Irinej. Odlukom Svetog Arhijerejskog Sabora SPC, Hrizostom je 24. maja 2017. godine izabran je za mitropolita dabrobosanskog.

Episkop banjalučki Jefrem – kandidat “ispod radara”

Ime episkopa Jefrema se stidljivo provlači kao kandidat za mogućeh patrijarha. Iako od pomenute četvrice, ima najmanje šanse za tron poglavara SPC, upućeni u crkvene događaje navode da ne bi bilo iznenađenje da upravo neko “ispod radara” dođe na čelo Srpske pravoslavne crkve.

Rođen je u selu Busnovi kod Prijedora, 15. aprila 1944. godine. Polovinom 1964. godine, odlazi za iskušenika u manastir Raču (eparhija žička), a zamonašen je u manastiru Liplje, 9. jula 1967. Iste godine, upisan je u Bogosloviju u manastiru Кrki koju završava 1971. godine. U čin đakona rukopoložio ga je episkop banjalučki Andrej 14. januara 1968. godine, u Sabornom hramu u Banjoj Luci. Za vikarnog episkopa moravičkog izabran je 1. juna 1978. godine. Hirotoniju su obavili 17. septembra 1978. godine, patrijarh srpski German, episkop žički Stefan i episkop dalmatinski Nikolaj u Sabornoj crkvi u Beogradu. Poslije dvije godine provedene u Beogradu kao vikarni episkop, izabran je 19. maja 1980. godine, za episkopa banjalučkog.